Niektóre szacunki mówią o tym, że problem żylaków kończyn dolnych może dotyczyć nawet 70% dorosłej populacji. Żylaki to poszerzone i poskręcane naczynia żylne przebiegające tuż pod powierzchnią skóry. Dla wielu osób stanowią problem estetyczny, ale tak naprawdę kryje się za nimi sygnał o niewydolności naczyń żylnych. Celem oceny żył kończyn dolnych wykonywane jest badanie fizykalne oraz badanie USG Doppler. [1]
Kiedy zgłosić się na badanie żył?
Wstępną ocenę układu żylnego można wykonać w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej. Najważniejsze jest to, żeby nie zwlekać z wizytą u lekarza do momentu, kiedy żylaki będą już dobrze rozwinięte i będą sprawiały znaczne dolegliwości. Istnieją symptomy mogące zwiastować początek problemów z krążeniem krwi w żyłach i należą do nich:
- pajączki naczyniowe – prześwitujące przez skórę drobne naczynka krwionośne,
- powtarzające się uczucie ciężkości nóg i bóle nóg – efekt zwiększonej męczliwości mięśni nóg, co jest wywołane pogorszonym krążeniem żylnym,
- obrzęki nóg – pojawiają się zwykle wieczorem i dotyczą stóp, kostek i podudzi.
Lekarz pierwszego kontaktu zbierze od Ciebie dokładny wywiad i zbada Cię fizykalnie. W razie konieczności wykona sam lub skieruje Cię na badanie USG Doppler.
USG Doppler a ocena krążenia żylnego nóg
Badanie USG Doppler to najpowszechniej stosowana metoda pozwalająca na ocenę budowy żył, wydolności zastawek żylnych i przepływu krwi przez naczynia. Badanie jest wykonywane na stojąco, ponieważ wtedy wypełnienie żył jest największe. Lekarz rozpoczyna ocenę żył zwykle w okolicy pachwin i następnie przesuwa głowicę ultrasonograficzną w dół wzdłuż przebiegu naczyń. Oceniana jest ich średnica, prędkość i kierunek przepływającej krwi oraz obecność ewentualnych zakrzepów. Co istotne, badanie USG Doppler pozwala na ocenę zarówno żył powierzchownych, z których powstają żylaki, jak i głębokich, które są ukryte między mięśniami nóg i niedostępne podczas badania palpacyjnego.
Procedura trwa około 30 min. Jest nieinwazyjna i może być wykonywana nawet u kobiet w ciąży. [2]
Regularne badanie żył – jakie przynosi korzyści?
Dzięki regularnym badaniom nóg możliwe jest odniesienie wielu pozytywnych skutków dla zdrowia.
- Ocena ryzyka zachorowania na choroby żył.
Na profilaktycznej wizycie możesz omówić z lekarzem czynniki prowadzące do pogorszenia stanu naczyń żylnych i uzyskać wskazówki odnośnie tego, co robić, by je wyeliminować.
- Wczesne wykrycie chorób żył.
Niewydolność żył może być obecna już wówczas, kiedy na nogach nie ma jeszcze widocznych żylaków. Szybka identyfikacja nieprawidłowości to możliwość szybkiego rozpoczęcia leczenia.
- Kontrola leczenia.
Wizyty kontrolne polegające na ocenie naczyń żylnych są wskazówką dla lekarza odnośnie tego, czy wprowadzone leczenie jest wystarczające w celu zapobiegnięcia żylaków.
Niewydolność żył – jak sobie z nią radzić?
Już przy pierwszych objawach niewydolności żył kończyn dolnych warto powziąć działania, które mają na celu zatrzymanie dalszego postępu tego procesu i zmniejszenie odczuwanych dolegliwości.
Niezwykle ważne są pozytywne zmiany stylu życia polegające m.in. na zwiększeniu aktywności fizycznej, rezygnacji z siedzącego trybu życia, porzuceniu niewygodnych butów i butów na obcasie na rzecz wygodniejszego obuwia oraz rezygnacja z palenia papierosów.
Gdy wystąpią u Ciebie obrzęki i pierwsze żylaki, możesz sięgnąć po żel na żylaki zawierający heparynę, który kupisz w aptece bez recepty. Dzięki jego trójtorowemu działaniu przeciwzapalnemu, przeciwobrzękowemu i przeciwzakrzepowemu możliwe jest wczesne wspieranie funkcji żył.
Bibliografia
[1] „Medycyna po Dyplomie – Żylaki kończyn dolnych – współpraca internisty i chirurga”. Dostęp: 27 lipiec 2024. [Online]. Dostępne na: https://podyplomie.pl/medycyna/39176,zylaki-konczyn-dolnych-wspolpraca-internisty-i-chirurga
[2] D.-K. Lee, K.-S. Ahn, C. H. Kang, i S. B. Cho, „Ultrasonography of the lower extremity veins: anatomy and basic approach”, Ultrasonography, t. 36, nr 2, s. 120–130, kwi. 2017, doi: 10.14366/usg.17001.
[3] „Varicose Veins – Varicose Veins | NHLBI, NIH”. Dostęp: 27 lipiec 2024. [Online]. Dostępne na: https://www.nhlbi.nih.gov/health/varicose-veins#What-are-the-symptoms?
[4] A. Sangita, M. Kodi S, M. Akoijam, A. Sangita, M. Malar, i K. Aathi, „Prevention of Varicose Veins Prevention of Varicose Veins”, wrz. 2018.
Ireneusz