Zapalenie zatok to częste schorzenie, które przytrafia się nie tylko w sezonie chorobowym. Jego objawy mogą znacząco wpłynąć na samopoczucie i obniżyć jakość życia, dlatego warto zwrócić uwagę na profilaktykę. Co zrobić, żeby nie zachorować na zapalenie zatok i jak szybko wyleczyć ewentualną infekcję?
Jak uniknąć zapalenia zatok?
Zapalenie zatok zazwyczaj wywołane jest atakiem wirusów, które z łatwością przenoszą się drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z chorym. Jednak stosując kilka prostych zasad można znacznie zmniejszyć ryzyko infekcji. Na co zwrócić uwagę, żeby uniknąć zakażenia patogenami?
- Nawilżanie śluzówki dróg oddechowych – przesuszona i podrażniona błona śluzowa stanowi słabszą barierę ochronną przed drobnoustrojami. Dlatego warto nawilżać ją np. za pomocą wody morskiej czy inhalacji.
- Wzmacnianie odporności – silny układ immunologiczny to klucz do skutecznej obrony przed zakażeniem. Można wzmocnić go poprzez zdrową, różnorodną dietę, odpowiednią dawkę snu, a także suplementację np. witamin C i D oraz cynku.
- Dbanie o siebie w miejscach publicznych – w zatłoczonych pomieszczeniach patogeny roznoszą się znacznie łatwiej niż na zewnątrz. Dlatego warto unikać kontaktu z osobami o widocznych objawach choroby (katar, kaszel), a także regularnie myć ręce, zwłaszcza po powrocie z miejsc publicznych, np. ze sklepu.
- Unikanie substancji drażniących – należą do nich np. dym tytoniowy, alergeny czy zanieczyszczenia powietrza. Mogą podrażniać one drogi oddechowe i wywoływać w nich stan zapalny. Lepiej więc unikać wdychania takich substancji, np. poprzez śledzenie komunikatów dotyczących jakości powietrza[1].
Leczenie zapalenia zatok
A co zrobić, kiedy zapalenie zatok jednak się przytrafi? Żeby leczenie było skuteczne, warto wykorzystać do niego zarówno preparaty stosowane doustnie, jak i miejscowo. Za większość objawów choroby, takich jak ból głowy, ucisk i tkliwość twarzy, zaburzenia węchu czy blokadę nosa odpowiada gromadząca się w zatokach wydzielina. Ma ona gęstą, kleistą konsystencję, przez co oblepia śluzówkę dróg oddechowych i zaburza ich prawidłową pracę. Dlatego w leczeniu bardzo ważne jest usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych.
W tym celu wykorzystuje się np. inhalacje z hipertonicznego roztworu chlorku sodu o działaniu upłynniającym śluz. Podobne właściwości wykazuje też woda morska w postaci aerozolu do nosa. Pomocne są także środki do płukania zatok, które mogą ułatwić ich oczyszczanie z nadmiaru wydzieliny.
Z kolei doustnie stosuje się ziołowy lek na zatoki, który zawiera np. olejki eteryczne:
- eukaliptusowy,
- mirtowy,
- cytrynowy,
- pomarańczowy.
Taka kompozycja stymuluje śluzówkę do produkcji wodnistej wydzieliny, która miesza się z gęstym śluzem i rozrzedza go. Olejki pobudzają też ruchy rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych, których zadaniem jest wymiatanie wydzieliny na zewnątrz, a dodatkowo wykazują właściwości przeciwzapalne i odkażające. W ten sposób mogą wspomóc organizm w walce z infekcją oraz skrócić czas jej trwania i złagodzić objawy[2].
Zapalenie zatok może przytrafić się nawet kilka razy w roku, jednak powyższe wskazówki pozwolą zmniejszyć ryzyko infekcji. Profilaktyka jest zawsze łatwiejsza niż leczenie, wymaga jednak cierpliwości i wypracowania sobie pewnej rutyny. Warto o nią zadbać, bo zdrowe zatoki to jeden z fundamentów dobrego samopoczucia.
[1] Wachnicka-Bąk, A., Lipińska-Opałka, A., Będzichowska, A., Kalicki, B., & Jung, A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(1): 25-31.
[2] Rapiejko P., Talik P., Jurkiewicz D., Nowe możliwości leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych zgodnie z EPOS 2020, Otolaryngologia Polska 2021, 76(1): 29-39.
Ireneusz