Choroba zwyrodnieniowa stawów to najczęstsza przyczyna dolegliwości bólowych oraz niepełnosprawności u osób starszych. Występuje one niemal u wszystkich osób powyżej 65. roku życia, przy czym nie zawsze od razu wywołuje objawy. Jakie są dostępne metody leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów?
Czym jest choroba zwyrodnieniowa stawów?
Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) jest przewlekłym stanem zapalnym, który uszkadza chrząstki stawowe i powoduje powstanie w nich ubytków. To proces nieodwracalny, a stosowane leczenie może jedynie spowolnić jego przebieg. W dłuższej perspektywie ChZS prowadzi do ograniczenia ruchomości zajętych stawów oraz wystąpienia dolegliwości bólowych.
Za rozwojem ChZS leży zachwianie równowagi pomiędzy procesami degeneracyjnymi i wytwórczymi w stawach. Wynika to z wielu czynników, m.in. stopniowej utraty kolagenu w organizmie, zmniejszenia elastyczności tkanek czy ścierania powierzchni stawowych. Do czynników sprzyjających rozwojowi ChZS należą m.in.:
- podeszły wiek,
- nadwaga i otyłość,
- płeć żeńska,
- urazy,
- długotrwała, nieprawidłowa pozycja podczas pracy,
- uwarunkowania genetyczne.
Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów
Rozwijające się powoli zwyrodnienia nie dają na początku żadnych objawów. Choroba ujawnia się zwykle między 40. a 60. rokiem życia, wywołując szereg dolegliwości, m.in.:
- ból o różnym nasileniu,
- sztywność stawów,
- przykurcze mięśniowe,
- zniekształcenie obrysów stawowych,
- nadwrażliwość na dotyk zajętego stawu,
- obrzęk,
- miejscowe nadmierne ocieplenie skóry,
- zaburzenia chodu, utykanie.
Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów
Najlepsze efekty uzyskuje się poprzez wielokierunkowe leczenie ChZS, które obejmuje zarówno przyjmowanie leków, jak i metody niefarmakologiczne, czyli:
- aktywność fizyczną – powinna być dobrana pod ogólny stan zdrowia pacjenta. Może obejmować np. ćwiczenia wzmacniające mięśnie, pływanie czy jazdę na rowerze,
- masaż leczniczy,
- zabiegi relaksacyjne,
- terapię zajęciową.
Oprócz tego stosowane są różne zabiegi fizykoterapeutyczne, które lekarz dopasowuje do aktualnego stanu zdrowia pacjenta cierpiącego na ChZS. Należą do nich m.in. laseroterapia, magnetoterapia, krioterapia czy prądy interferencyjne. Wspomagająco można korzystać też z wyrobów odciążających objęte zapaleniem stawy, np. stabilizatorów, wkładek korekcyjnych do obuwia czy kul.
Jak złagodzić ból towarzyszący zwyrodnieniu stawów?
W leczeniu objawów choroby zwyrodnieniowej stawów stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. deksketoprofen. Preparaty te blokują aktywność enzymów cyklooksygenaz, które produkują prostaglandyny. To związki, które są odpowiedzialne za rozwój bólu i stanu zapalnego. Zahamowanie ich syntezy zmniejsza więc nasilenie tych objawów, przez co może złagodzić dolegliwości wywołane przez ChZS.
W przypadku deksketoprofenu ryzyko działań niepożądanych takich jak podrażnienie żołądka jest niewielkie. Z tego względu może on być stosowany na czczo, co przyspiesza jego początek działania.
Ponadto deksketoprofen uznawany jest za bezpieczny dla seniorów, ponieważ nie wchodzi on w interakcję z kwasem acetylosalicylowym. To lek przeciwpłytkowy często stosowany w podeszłym wieku w profilaktyce zakrzepów.
Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów powinno odbywać się pod okiem lekarza i fizjoterapeuty. Kompleksowe podejście do problemu pozwala znacznie złagodzić dolegliwości pacjenta i poprawić jego jakość życia.
Ireneusz